رگ های واریس دار، رگ های خونی متورم و بزرگ شده و در هم تنیده ای هستند که اغلب اوقات در پاها  ظاهر می شوند. نیمی از افراد مسن را در ایالات متحده درگیر کرده است. عموماً بدلیل فشار روی رگ ها، به مرور زمان بوجود می آیند، دیواره و دریچه های رگ ها را ضعیف کرده و به آن ها آسیب می زنند. در بیشتر افراد که دچار رگ های واریس دار و رگ های تارعنکبوتی (نوعی از واریس در مویرگ ها) هستند فقط جنبه ظاهری آن آزاردهنده است، اما واریس می تواند سر پا ایستادن و راه رفتن افراد را بشدت دردناک کند، و درموارد حاد، می توانند باعث ایجاد زخم روی پوست شوند. با این حال راه حل مطمئنی برای جلوگیری از ابتلا به واریس در دسترس نیست، اما چند مورد پیشگیری وجود دارد که احتمال بروز آنها را کاهش می دهد. درمان واریس با لیزر بهترین راه درمان شناخته شده است.

پیگیری روش های پیشگیرانه و سنجش سلامت

1- عوامل خطرآفرین را شناسایی کنید

احتمال گسترش رگ های واریسی در بعضی افراد نسبت به بقیه بیشتر است. دانستن عوامل بالابرنده ی احتمال بروز واریس، می تواند به شما برای انتخاب سبک زندگی و عادات سالم تر کمک کند. اگر چند عامل را در خود شناسایی کردید، بهتر است با پزشک خود درباره چگونگی مدیریت این عوامل خطرآفرین مشاوره کنید.

• سن: یکی از بزرگترین عوامل بروز واریس در شما سن است. با بالارفتن سن کمی از قدرت انعطاف رگ های شما از دست می رود.عملکرد موثر دریچه های رگ های شما کاهش می یابد. این امر باعث گسترش رگ های واریسی می شود.
• جنسیت: معمولاً احتمال بروز واریس در زنان بیشتر از مردان است. این شاید بدلیل تجربه ی تغییرات هورمونی که در بدن آنها رخ می دهد ، مثل یائسگی و یا بارداری باشد.
• ژنتیک: اگر یکی از افراد خانواده ی شما دچار واریس باشد، شما ریسک بالایی برای ابتلا به واریس دارید. یا اگر در زمان تولد دریچه های رگ های شما ضعیف بوده اند، شما درخطر ابتلا به این نوع اختلال هستید.
• چاقی مفرط: اضافه وزن می تواند فشار زیادی به رگ های شما وارد آورد. که این قضیه عاملی برای بروزواریس در افراد چاق است.
• بدون حرکت بودن: اگر شما برای مدت طولانی بایستید و یا بنشینید طوری که عضلات شما درحالت کشیده بمانند، خود را در معرض بروز واریس قرار داده اید. ماندن در یک حالت برای مدت طولانی فشار زیادی به رگ های شما برای پمپاژ کردن خون به سمت قلب وارد می اورد.
• آسیب در پاها: اگر شما از قبل دارای آسیب یا جراحت در پاهایتان مانند لخته ی خون و.. هستید، در معرض گسترش رگ های واریس دار در بدنتان خواهید بود.

2- ماندن در وزن ایده آل

اضافه وزن فشار غیرمتعارفی به پاهای شما و سیستم گردش خون وارد می کند. اگر وزنتان بالاست، کاهش وزن فشار کم خواهد کرد و بدین وسیله ریسک شما برای ابتلا به واریس کاهش می یابد.

3- داشتن عادات غذایی سالم

از خوردن غذاهای پرکالری و غیر مغذی اجتناب کنید. رژیم غذایی پراز فیبر را انتخاب کنید. بعضی از مطالعات ارتباطی را بین رژیم غذایی کم فیبر و ابتلا به واریس را نشان می دهند. رژیم غذایی سرشار از فیبر حتی بهکاهش کلسترول در بدن نیز کمک کرده و باعث کاهش فشار خون می شود.

• از نمک زدن به غذا تا حد امکان اجتناب کنید. کاهش میزان نمک مصرفی به کاهش تورم در رگ ها کمک می کند. همچنین می تواند به کاهش جذب آب در سلول های بدن کمک کند.

4- بطور منظم ورزش کنید

راه رفتن و دویدن آرام، گردش خون در پاها را بهبود می دهد، و گردش خون مناسب به عدم گسترش رگ های واریسی و بدتر شدن آنها کمک می کند. تمرین ورزشی همچنین میزان فشار خون کلی را کاهش داده و در نهایت کل سیستم گردش خون را تقویت می کند.

• دویدن نیز به جلوگیری از بروز واریس کمک می کند. این کار گردش خون را در پاها بهبود می بخشد.

5- سیگار کشیدن را ترک کنید

کشیدن سیگار منشاء بسیاری از مشکلات سلامتی است. تحقیقات نشان داده اند که فشار خون مرتبط با کشیدن سیگار می تواند به بروز واریس کمک کند. سیگار کشیدن همچنین باعث بیماری “نارسایی در رگهای نیم نته پایین” شده که دراین حالت خون بدرستی در رگ ها جریان نداشته و در پاها باقی می ماند.

6- از خوردن قرص های ضد بارداری با استروژن بالا خودداری کنید

مصرف طولانی مدت قرص های ضدبارداری که محتوی مقدار زیادی استروژن و پروژسترون هستند خطر بروز واریس را افزایش می دهند. شیوه ی درمان”جایگزینی هورمونی” هم ممکن است چنین تاثیراتی داشته باشد. باپزشک خود راجع به بهترین گزینه برای شما مشورت کنید.

• مصرف بیش از حد استروژن و پروژسترون ممکن است دریچه های داخل رگ های شما را ضعیف کنند و گردش خون را در پاها تغییر دهند.
• روش های ضدبارداری که میزان استروژن کمتری به بدن شما وارد کنند کمتر باعث بروز واریس و لخته ی خونی می شوند.

7- دور از تابش مستقیم خورشید بمانید

در افرادی با پوست روشن، قرارگیری بیش از حد در معرض نور خورشید باعث ایجاد رگ های تارعنکبوتی می شود. حضور در زیر نورخورشید همچنین ریسک ابتلا به سرطان پوست را بالا می برد.

• مرکز کنترل و جلوگیری از بیماری ها (The Centers for Disease Control and Prevention (CDC) ) توصیه می کند که همیشه در محیط بیرون عینک آفتابی بزنید. در اواسط روز که نورخورشید به بیشترین حد خود می رسد، از آن دوری کنید.

مراقب پاهای خود باشید

1- از ایستادن طولانی خودداری کنید

ایستادن در یک محل برای مدت طولانی فشار بیشتری به رگ پا و کف پا وارد می کند. به مرور زمان، این فشار دیواره های رگ های خونی را تضعیف می کند. این امر باعث حاد شدن واریس فعلی شما و منجربه گسترش رگ های واریسی جدید می شود.

• با این حال چون ایستادن طولانی مدت برای بعضی شغل ها اجتناب ناپذیر است، با تغییر درنوع ایستادن در هر زمان ممکن فشار وارده را کمتر کنید. سعی کنید هر 30 دقیقه یکبار کمی قدم بزنید.

2- درست بنشینید

صاف بنشینید و پاها را روی هم نندازید. طرز نشستن مناسب، گردش خون را بهبود می دهد، در حالی که پاها را روی هم انداختن جریان خون را درون پاها محدود می کند.

• از نشستن های طولانی مدت و با بدن کشیده و بدون استراحت کردن، خودداری کنید. هر نیم ساعت یکبار برخاسته و چند قدم بزنید و حرکات کششی انجام دهید.

3- هرموقع توانستید پاها را درجایی بالا قرار دهید

آرامش روحی و قراردادن پاها در بالا احتمال بروز واریس را کاهش می دهد. سعی کنید درطول روز 2 تا 3 بار خوابیده و پاهارا برای 15 دقیقه بالاببرید. این کار باعث بهبود گردش خون و کاهش فشار خواهد شد.

• درهرزمان ممکن، پاهایتان را بالاتر از سطح نگه دارید، چه موقع نشستن و چه خوابیدن.
• گزینه های دیگری نیز وجود دارند مثل تخت های زاویه دار و یا اینکه تنظیم کردن تخت خواب به نحوی که در هنگام خواب پاها کمی از سر بالاتر باشند. با دکتر خود راجع به این موارد مشورت کنید.

4- سبک لباس پوشیدن خود را تغییر دهید

با خودداری از پوشیدن شلوارهای تنگ، جریان خون را در قسمت پایین تنه بهبود دهید. مخصوصاً از لباس هایی که در نواحی کمر، ران، ساق و کشاله تنگ هستند اجتناب کنید. اگر واریس دارید، لباس های تنگ آن ها را وخیم تر خواهد کرد و اگر ندارید احتمال ابتلا را افزایش خواهید داد.

• لباس های راحت بپوشید، کفش پاشنه کوتاه به پا کنید. کفش های پاشنه کوتاه با کمک به خون رسانی راحت تر در رگ ها، ساق های شما را نیزخوش فرم می کند. دقت کنید که سایز کفش مناسب پای شما باشد و تنگی آن پای شما را نزند.

5- جوراب ساق بلند کشی بپوشید

اگر مبتلا به واریس هستید، از جوراب های کشی به طور منظم استفاده کنید. آن ها را می توانید از مراکز تجهیزات پزشکی یا داروخانه ها تهیه کنید، و با مقدار کشش های متفاوت عرضه می شوند. قبل از خرید و استفاده از این جوراب ها حتما با دکتر خود مشورت کنید.

• با یک متر خیاطی پای خود اندازه گیری کنید تا سایز مناسب را تهیه کنید. جوراب های کشی باید فشردگی مناسبی داشته باشند، ولی لزوماً نیازی به تنگ بودن آن ها نیست.
• اگر به مسافرت هوایی طولانی مدت می روید، با مشاور درمانی برای پوشیدن جوراب های کشی در سفر گفتگو کنید. این جوراب ها فشار زیاد وارد آمده به پاها را کاهش می دهد و برای جلوگیری از وخیم شدن واریس مفید هستند.

درمان واریس

1- علائم واریس را بشناسیم

رگ های واریسی معمولاً مشکل بزرگی در بدن بوجود نمی آورند. با این حال، باعث ناراحتی، درد و شرمساری می شوند. از دکتر خود برای چگونگی برخورد با واریس کمک بگیرید، حتی اگر واریس برای سلامتی شما خطربزرگی نباشد. علائم مشترک واریس عبارتند از:

• درد در پاها
• گرفتگی و یا دردهای دوره ای
• حس خارش، متورم شدن و یا تیره شدن پوست
• احساس سنگینی و تورم در پاها
• ناآرامی و خستگی پاها

2- بدانید چه موقع باید بدنبال درمان باشید

با وجود اینکه دراکثر موارد، واریس یک تهدید جدی برای سلامتی محسوب نمی شود، در بعضی اوقات منجر به بروز مشکلاتی می شود که شما را وادار به جستجو برای درمان آن می کند. اگر واریس دارید و نشانه ها ذکر شده در زیر را تجربه کرده اید، حتما به دکتر خود مراجعه کنید.

• تورم ناگهانی پاها
• قرمز شدن و یا گرم شدن اطراف رگ ها
• تغییر در ضخامت و یا رنگ پوست
• خونریزی در رگ واریسی یا اطراف آن
• برآمدگی های دردناک روی پاها
• ایجاد زخم های باز روی پا

3- راه های درمانی دیگر را بدانید

اگر راهکارهای خانگی کمکی به بهبود واریس شما نکردند، بهتراست بدنبال روش های درمانی دیگری باشید. با دکتر خود راجع به گزینه های موجود مشورت کنید.

• اسکلروتراپی(Sclerotherapy): عمومی ترین روش درمانی برای واریس می باشد که در این روش با تزریق مواد شیمیایی در داخل رگ ها درمان شروع می شود، این تزریق باعث تورم و سپس بسته شدن رگ خواهد شد. بعداز چند هفته، رگ واریس دار به زخم تبدیل شده و ناپدید می گردد. این فرآیند در مطب دکتر به صورت سرپایی قابل اجرا می باشد.
• جراحی لیزری: درمان واریس با لیزر، این یک روش غیررایج است، زیرا برای همه افراد با هرنوع و رنگ پوست، بصورت ایمن قابل اجرا خواهد بود. همچنین برای رگ هایی با قطر بیشتر از 3 میلیمتر موثر نخواهد بود.
• روش اندو-وینس(Endovenous ): این راهکار درمانی برای واریس های عمیق و وخیم طراحی شده است. این روش با بی حسی موضعی در مطب پزشک انجام می شود.
• عمل جراحی: معمولاً عمل جراحی آخرین راهکار پزشک برای درمان واریس های بسیار بزرگ خواهد بود. با پزشک خود راجع به نیاز ویا عدم نیاز به انجام عمل جراحی مشورت کنید.