* علت ایجاد فیشر مزمن چیست؟

- دکتر نصیری طوسی :علت اصلی یبوست مزاج است. یعنی عبور مدفوع سفت و خشک، در مواقع اجابت مزاج و طولانی شدن فاصله اجابت مزاجها است.

 * مهم ترین علل یبوست چیست؟

- دکتر شادمان: عادت نامنظم اجابت مزاج.

- طولانی شدن فاصله بین اجابت مزاج ها به دلایل متفاوت (مثل مسافرت طولانی، بیماری منجر به بستری شدن طولانی در بستر و...)

- مصرف بیش از حد غذاهای یبوست زا.

- عدم تحرک کافی.

- عدم مصرف میوه جات، سبزیجات، مایعات

 یبوست می تواند حاد یا مزمن باشد. یبوست حاد زمانی است که فرد برای اولین بار دچار شده و پس از رفع آن دیگر یبوست تکرار نشده است. یبوست مزمن زمانی است که فرد به طور مکرر و معمولاً به طور طولانی و بیش از سه روز اجابت مزاج با زور زدن های طولانی مدت همراه است.

 * علایم فیشر چیست؟

- دکتر نصیری طوسی: درد شدید به هنگام اجابت مزاج و درد به هنگام نشستن روی یک جسم سخت، حتی کودکان مبتلا ممکن است از اجابت مزاج امتناع کنند.

- دیدن خون روشن بر روی مدفوع یا دستمال توالت، لباس زیر، یا پوشک بچه.

- به ندرت خون بر روی کاسه توالت دیده می شود.

- تشدید و ادامه درد و اسپاسم تا چند ساعت پس از اجابت مزاج و ممکن است درد دوباره با اجابت مزاج بعدی برگردد.

- خارش اطراف مقعد.

 * در صورت بروز چنین علایمی چه اقدامی می بایستی انجام داد؟

- دکتر شادمان: برای تشخیص قطعی بایستی به جراح متخصص مراجعه کرد تا با معاینه دقیق بیماری تشخیص داده شود.

- استفاده از آب گرم جهت شست وشو موقع اجابت مزاج.

- درمان علت زمینه ای.

- مراجعه به جراح عمومی، جهت معاینه و ادامه درمان لازم.

 * عوامل افزایش دهنده یبوست چیست؟

- دکتر شادمان:

- بارداری های متعدد

- سرطان خون

- بیماری کرون

- بیماری های نقص ایمنی.

 * چگونه می توان از این بیماری پیشگیری کرد؟

- دکتر شادمان: می توانید جلوی بروز یبوست را با اقدامات زیر بگیرید:

- روزانه حداقل 8 لیوان آب بنوشید.

- غذای پرفیبر مصرف نمایید.

- در صورت لزوم، از داروهای شل کننده مدفوع یا مسهل ها استفاده نمایید

- به هنگام اجابت مزاج، فشار بیش از اندازه وارد نیاورید

* عواقب مورد انتظار این کار چیست ؟

- دکتر نصیری طوسی:اغلب بزرگسالان در عرض 6-4 هفته با درمان خوب می شوند، به نحوی که دیگر به جراحی نیازی نخواهد بود. اغلب شیرخواران و کودکان کم سن، بعد از شل کردن مدفوع بهبود می یابند.

 * عوارض احتمالی این کار چیست؟

- دکتر نصیری طوسی:- تشکیل جوشگاه در محل زخم به نحوی که دفع مدفوع را با مشکل روبه رو کند.

 * انواع فیشر کدامند؟

- دکتر نصیری طوسی: 1- فیشر حاد: وقتی است که برای اولین بار، فیشر ایجاد شده و درد شدید پس از اجابت مزاج سفت داشته در معاینه زخم تازه مشاهده می شود.

2- فیشر مزمن: زمانی است که فیشر حاد درمان مناسب انجام نشده و یا بیمار رعایت نکات درمانی را نکرده باشد، ایجاد شده و با تکرار متناوب علایم موجب مزمن شدن زخم ناحیه مقعد می شود که در این شرایط اقدامات جراحی نیز ضروری می باشد.* درمان مناسب چیست؟

- دکتر شادمان:برای رد سایر علل خونریزی مقعدی یا خونریزی از مقعد و راست روده با وسایل مخصوص (آندوسکوپ، سیگموئیدوسکوپ) بررسی می شوند.

پیش از اجابت مزاج باید مقعد به آرامی با آب وصابون شسته شود. برای برطرف کردن اسپاسم عضلانی و درد در اطراف مقعد، باید حوله گرم روی محل گذاشته شود.

نشستن در لگن حاوی آب گرم نیز درد را تخفیف می دهد. ارتفاع آب در لگن باید حدود 20 سانتی متر باشد. روزانه 3-2 بار و هر بار برای 20-10 دقیقه از این روش استفاده شود.

اگر درمان های فوق مؤثر نبود، امکان دارد نیاز به جراحی باشد. در جراحی، زخم به طور کلی برداشته می شود. با این که در عضلات که با انقباض خود باعث عدم بهبود زخم می شوند تغییراتی داده می شود.

در صورتی که اولین بار فیشر ایجاد شده باشد، درمان دارویی مناسب توسط پزشک تجویز می شود و با رعایت کامل آن می توان بهبودی کامل بدست آورد و معمولاً نیاز به درمان جراحی پیدا نمی شود.

مؤثرترین درمان جراحی است که 95-90% منجر بهبودی می شود.

 * آیا درمان دیگری نیز وجود دارد؟

- دکتر شادمان: درمان های جدیدی که برای فیشر عنوان شده است، استفاده از پماد نیتروگلیسرین 2% تا 5% درصد و تزریق سم بوتولینیوم می باشد که خوشبختانه نتایج خوبی داشته است.

 * آیا تزریق سم بوتولیم عوارض دارد؟

- دکتر نصیری :تزریق سم بوتولیم بایستی توسط جراح که تجربه کافی در این زمینه دارد انجام شود و حدود 70% نتایج درمانی خوب دارد. این اقدام نیازی به بیهوشی ندارد.

دستورات دارویی و مراقبتی فیشرعبارتند از:

1- رژیم پرفیبر: مصرف نان سبوسدار، میوه جات و سبزیجات از قبیل کاهو، آلو، گلابی، انجیر به میزان کافی در روز.

2- شتشوی کافی مقعد با آب گرم پس از اجابت مزاج.

3- نشستن در لگن آب گرم با مدت 20-15 دقیقه حداقل 3 مرتبه در روز، البته برحسب شدت درد و بیماری می تواند افزایش یابد.

4- خودداری از نشستن طولانی در دستشویی موقع اجابت مزاج.

5- استفاده از پماد بی حس کننده (از قبیل لیدوکائین، بنزوکائین و...) طبق دستور پزشک به خصوص 15 دقیقه قبل از اجابت مزاج و یا 4-3 مرتبه در روز

 6- استفاده از پودر پسیلیوم یا دانه اسفرزه (یک قاشق داخل لیوان آب، شکر، آب لیمو) 3-2 مرتبه در روز جهت نرم شدن مدفوع.

هیچ محدودیتی برای فعالیت بدنی در این بیماری وجود ندارد. فعالیت بدنی خود احتمال یبوست را کاهش می دهد.

 * شقاق مقعد چیست؟

- دکتر نصیری طوسی: شقاق مقعد پارگی در خط تحتانی مقعد است که باعث درد و سوزش هنگام اجابت مزاج می شود. این یک مشکل شایع است. شقاق مقعد منجر به شرایط خطرناکی مانند سرطان روده بزرگ نمی شود. بیشتر شقاق های مقعد با درمان های خانگی بعد از چند روز و یا چند هفته بهبود می یابند. گاهی یک شقاق، بیشتر از شش هفته طول می کشد که در آن بیماران معمولاً نیازمند به روش های درمانی برای بهبودی هستند. برای شقاق هایی که به وسیله دارو بهبود نیابد، ممکن است جراحی لازم باشد. شقاق های مقعد در تمامی سنین به خصوص جوانان و حتی افراد سالم دیده می شود به طور مساوی بین زنان و مردان شایع است. گاهی شقاق مقعد و هموروئید (بواسیر) در یک زمان با یکدیگر دیده می شود.

 * چه چیزهایی شقاق مقعد را ایجاد می کند؟

- دکتر شادمان: شقاق های مقعد به وسیله فشار و کشش زیاد در ناحیه مقعد به وجود می آید. یک شقاق ممکن است زمانی که شما یبوست دارید یا سعی می کنید یک توده مدفوعی بزرگ و سفت را دفع کنید، به وجود بیاید و یا گاهی بعد از اسهال های مکرر می توان شاهد به وجود آمدن شقاق باشیم. دریچه خارجی مقعد تحت کنترل ارادی شما است. ولی دریچه داخلی مقعد تحت کنترل شما نیست و این عضله تحت فشار و کشش در همه اوقات باقی می ماند. شقاق ممکن است زمانی به وجود آید که شما فشار زیاد و طولانی مدتی را به مقعد جهت کنترل اجابت مزاج وارد می کنید. این کار منجر به کاهش جریان خون مقعد و ایجاد پارگی می شود.

ضربه نیز می تواند شقاق ایجاد کند. در حین تولد نوزاد 11 درصد زنان شقاق مقعد پیدا می کنند. شقاق همچنین می تواند به علت داخل کردن انگشت (مثلاً هنگام معاینه فیزیکی و یا تخلیه مدفوع با انگشت) و یا داخل کردن جسم خارجی به وجود آید. در بعضی بیماران یک شقاق مقعد ممکن است به وسیله التهاب روده ایجاد شود. بیماری های التهابی روده (ZISS) منجر به اسهال خونی، درد شکم، تب، کاهش وزن، شقاق، یا فیستول نزدیک مقعد می شود.

یک رژیم با فیبر کم نیز ممکن است نقشی در ایجاد این بیماری بازی کند. میوه ها و سبزیجات منبع اصلی فیبرهای غذایی هستند.

 * علایم شقاق چیست؟

- دکتر نصیری: شقاق مقعد درد تیز و سوزاننده در طول اجابت مزاج ایجاد می کند. دردی که می تواند شدید باشد و برای چندین ساعت طول بکشد. شقاق ممکن است احساس خارش ایجاد کند. این بیماری معمولاً به مقدار کم خونریزی می دهد. همچنین می تواند باعث ترشح موادی زرد رنگ شود. شما ممکن است یک لکه کوچک از خون قرمز روشن را روی توالت ببینید یا چند قطره خون قرمز روشن روی توده مدفوعی. باید توجه داشت خون جدا از مدفوع است و خونی که با مدفوع مخلوط باشد، نشان دهنده بیماری های دیگر مثل بیماری های التهابی روده و یا سرطان کولون است. شما باید در این موارد با یک متخصص تماس بگیرید. گاهی یک شقاق مقعد ممکن است زخم بدون درد داشته باشد و بهبود نیابد و به طور متناوب خونریزی کند و یا حتی هیچ گونه علامتی نداشته باشد.

 * یک شقاق مقعد چگونه تشخیص داده می شود؟

- دکتر شادمان: بسیاری از متخصصان می توانند شقاق را از روی علایم و نگاه کردن به مقعد تشخیص دهند. یک متخصص ممکن است از انگشت با دستکش (معاینه رکتوم با انگشت) و یا یک وسیله تشخیصی مانند آنوسکوپ استفاده کند. در طول یک معاینه یک متخصص همچنین می تواند تشخیص دهد که آیا مشکل دیگری باعث ایجاد شقاق شده است یا نه.اگر شما چندین شقاق در ناحیه ای از مقعد دارید که معمولاً در آنجا شقاق اتفاق نمی افتد ممکن است مشکل دیگری به عنوان عامل ایجاد کننده شقاق داشته باشید. بیشتر شقاق ها در طول خط وسط بالا یا پایین مقعد به وجود می آید.

 * شقاق چگونه درمان می شود؟

- دکتر نصیری طوسی: بیشتر شقاق های حاد نیاز به بعضی درمان های خانگی شامل نشستن در یک تشت آب ولرم برای چندین ساعت در روز، افزودن فیبر به رژیم غذایی و به کار بردن ملین یا نرم کننده های مدفوع دارند. بعضی افراد در عرض 1 یا 2 روز با درمان خانگی بهبود می یابند. در ضمن درد نیز از بین می رود. ممکن است شقاق چندین هفته تا بهبود کامل طول بکشد. گاهی شقاق ها بدون درمان بهبود می یابد.برای درمان سعی کنید از یبوست پیشگیری کنید. یبوست می تواند مانع بهبود شقاق شود و شقاق ممکن است شما را در هنگام اجابت مزاج دچار اضطراب کند.ممانعت از اجابت مزاج فقط یبوست را افزایش خواهد داد و باعث می شود شقاق را باز و دردناک نگه دارد. خوردن مقدار زیادی آب و دیگر مایعات مدفوع را نرم کرده و اجابت مزاج را راحت تر خواهد کرد. برعکس مصرف زیاد چای باعث افزایش یبوست می شود. شما ممکن است بخواهید از درمان های دارویی برای نرم کردن بافت مقعد استفاده کنید در این زمینه با متخصصین خود مشورت کنید. اگر یک شقاق در یک زمان طولانی باقی بماند، شما احتمالاً نیاز به تجویز دارو مانند پماد نیترو گلیسرین یا داروهایی مانند نیفیدیپین و دیلتیازم دارید. این داروهای خوراکی فشار استراحت عضله داخلی مقعد را کاهش می دهند و این امکان را فراهم می آورند تا لبه های شقاق به هم نزدیک شوند و بهبود یابند. سم بوتولنیم کاربرد وسیع تری به عنوان یک درمان برای شقاق مزمن مقعد دارد.اگر دارو نتواند علایم شما را برطرف کند ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشید که معمولاً در این موارد اسفنکتروتومی عضله داخلی انجام می شود.

درمان شقاق با لیزر