بواسیر چیست؟ عبارت‌ است‌ از سیاهرگ‌های‌ گشادشده‌ (واریسی‌) در راست‌ روده‌ یا مقعد. بواسیر ممکن‌ در مجرای‌ مقعدی‌ (بواسیر داخلی‌) یا در مدخل‌ مقعد (بواسیر خارجی‌) واقع‌ شده‌ باشد. بواسیر ممکن‌ است‌ سال‌ها وجود داشته‌ باشد اما تنها با وقوع‌ خونریزی‌ بدان‌ پی برده‌ شود

انواع بواسیر (هموروئید )

همانطور که گفته شد هموروئید دو نوع مختلف دارد که در زیر توضیح مختصری درباره آن‌ها ارائه شده است:

– بواسیر خارجی که احساس می‌‏شود و قابل لمس است. در این حالت لایه‏‌های نرمی بیرون از مقعد جایی که روده بزرگ باز می‌‏شود، ‌ حس می‌شوند که بندرت دردناک هستند و تنها در صورتی دردناک می‌شوند که لخته خونی داخل آن‌ها تشکیل شود.

– بواسیر داخلی که در این صورت به طور شایع به صورت خوشه‏‌هایی اطراف دیواره کانال مقعدی بروز می‌کند. گاهی اوقات بواسیر داخلی ممکن است به بیرون رخنه کند. گاهی ناراحتی‌ها و مشکلات دیگری در این عضو مانند ترکخوردگی کانال مقعد ممکن است علائمی شبیه به بواسیر را در پی داشته باشد که مسلما برای درمان مناسب تشخیص صحیح بیماری امری ضروری است. گفتنی است که بواسیر اغلب از سن50سالگی شایع می‌شود و تقریبا نیمی از سالمندان با خارش، خونریزی و درد در هنگام دفع مواجه هستند که اغلب این‌ها نشانه‌هایی از ابتلا به بواسیر هستند. خوشبختانه در حال حاضر برای بواسیر و درمان آن دارو‌ها و روشهای درمانی مؤثری وجود دارد و در بسیاری از موارد تنها با خود درمانی و تغییر در شیوه زندگی امکان معالجه بواسیر فراهم می‌شود.

برای‌ تشخیص‌ قطعی‌ ممکن‌ است‌ یکی‌ از روش‌های‌ زیر انجام‌ شوند: آنوسکپی‌ (دیدن‌ مقعد با کمک‌ یک‌ لوله‌ کوتاه‌ به‌ نام‌ آنوسکپ‌، وسیله‌ای‌ لنزدار و دارای‌ یک‌ منبع‌ نورانی‌ در سر آن‌ است‌)، یا پروکتوسکپی‌ (دیدن‌ راست‌ روده‌ و قسمت‌ پایینی‌ روده‌ بزرگ‌ یا وسیله‌ای‌ به‌ نام‌ پروکتوسکپ‌، که‌ وسیله‌ای‌ اپتیک‌ و دارای‌ یک‌ منبع‌ نورانی‌ در سر آن‌ است‌).

درمان‌ بواسیر در خانه با هدف‌ تخفیف‌ علایم‌ صورت‌ می‌گیرد.

هیچ‌گاه‌ برای‌ اجابت‌ مزاج‌ زور نزنید.

پس‌ از اجابت‌ مزاج‌، ناحیه‌ را با ملایمت‌ پاک‌ کنید.

برای‌ تخفیف‌ درد، روزانه‌ چندین‌ بار هر بار به‌ مدت‌ 20-10 دقیقه‌ در آب‌ گرم‌ بنشینید.

برای‌ تخفیف‌ درد و تورم‌ ناشی‌ از وجود لخته‌ در بواسیر یا بیرون‌ زدگی‌ بواسیر، یک‌ روز در رختخواب‌ استراحت‌ کنید و روی‌ ناحیه‌ کیسه‌ یخ‌ بگذارید.

 پسلیوم یا اسفرزه، ملینی گیاهی

اگر به هر دلیلی نمی توانید روزانه هفت واحد میوه و سبزیجات و غلات کامل مصرف کنید تا روزانه 25 تا 35 گرم فیبر دریافت کنید می توانید از ملین های گیاهی مانند اسفرزه استفاده کنید. توصیه می کنیم که روزانه بین 1 تا 3 قاشق غذاخوری اسفرزه را در آب حل کرده و میل کنید.

کدام یک برای‌تان مناسب است؟
از جراحی‌های درمان چاقی که در حال حاضر به صورت روتین در دنیا انجام می‌شوند می‌توان به  گاستریک بای‌پس، اسلیو گاسترکتومی و باندینگ یا حلقه معده اشاره کرد. روش پلیکیشن هم توسط یکی از جراحان در ایران ابداع شده و هنوز در مراحل تحقیقاتی است. بعضی جراحی‌ها هم به دلیل عوارض زیادشان امروزه منسوخ شده‌اند، از جمله گاستریک بای‌پس روده. 
اسلیو گاسترکتومی،80 درصد از معده حذف می‌شود
در روش اسلیو گاسترکتومی حدود 75 تا 80 درصد معده از شکم خارج می‌شود. این عمل کاملا فیزیولوژیک است؛ یعنی غذا از دهن می‌آید و به مری وارد می‌شود و بعد به معده و اثنی‌عشر می‌رود بنابراین این مسیر دست نمی‌خورد و فقط باریک می‌شود. ضمن اینکه هورمون گرلین یا همان هورمون اشتها در این عمل حذف می‌شود و اشتهای فرد کاهش پیدا می‌کند.   جراحی اسلیو امتحان خود را پس داده و تعداد بسیاری از افراد با این روش جراحی شده‌اند. 
پلیسه زدن معده، ارزان‌ترین روش جراحی است
روش پلیکیشن در ایران ابداع شده است. این روش تقریبا مثل اسلیو است اما ارزان‌ترین روش جراحی به حساب می‌آید زیرا در آن از وسایل خاصی استفاده نمی‌شود. در واقع طی آن معده روی هم بخیه می‌خورد و پلیسه می‌شود، به این ترتیب فضای آن کم می‌شود. 
حلقه دور معده، نمی‌توانند نوشابه بخورند
در عمل باندینگ، دور معده یک بند قرار داده می‌شود. اندازه این بند قابل تغییر است و برحسب نیاز با تزریق مایع به درون آن تنگ شده و حجم معده کوچک می‌شود. به این ترتیب بیمار به تدریج وزن از دست می‌دهد. البته با خارج کردن بند از دور معده باز هم احتمال برگشت وزن وجود دارد. بیمارانی که حلقه معده می‌گذارند، باید از خوردن مایعات پر کالری پرهیز کنند که باعث کاهش موفقیت عمل می‌شود.
گاستریک بای‌پس، تا 85 درصد دیابت درمان می‌شود
در این روش، حدود 30 تا 50 سی‌سی از بالای معده جدا می‌شود و باقی‌مانده معده کاملا بخیه می‌خورد. سپس بخشی از روده به آنجا پیوند زده می‌شود. به عبارتی بین راه غذا و صفرا حدود 170 تا 200 سانتی‌متر فاصله می‌گذاریم. این روش یک مقدار هم روی جذب تاثیر می‌گذارد. همچنین بر دیابت تاثیرگذار است.
بالون معده، دیگر طرفدار ندارد
روش بالون در حال حاضر در دنیا خیلی طرفدار ندارد اما ایران بیشترین میزان بالون‌گذاری را داشته است! این روش عموما توسط متخصصان گوارش انجام می‌شود به این ترتیب که با استفاده از آندوسکوپ، بالون به داخل معده برده می‌شود و بعد در آنجا باد می‌شود تا فضای معده را کاهش دهد. البته بالون هم باید بعد از مدتی از معده خارج شود و مثل روش باندینگ بعد از خارج کردن آن احتمال برگشت وزن وجود دارد.
جراحی متابولیک، تبلیغات ماهواره‌ای سراغش رفته‌ا‌ند
جراحی‌های چاقی و متابولیک روی متابولیسم بدن و اختلالات مربوط به آن از جمله فشار خون بالا، چربی خون بالا، دیابت، اختلالات تنفسی و ... تاثیرگذارند. جالب است بدانید جراحی متابولیکی که اخیرا در ماهواره تبلیغ می‌شود اینکه بگویند این روش‌ها صد درصد دیابت را درمان می‌کنند، صحیح نیست و تا به حال ثابت نشده است.  اما بای‌پس معده تا 85درصد و اسلیو هم تقریبا تا 755 درصد روی دیابت تاثیر  می‌گذارند و تایید شده هستند.

وقتی فرد به یک بیماری رنج‌آور هموروئیدی مبتلا می‌شود، انتخاب درمان بواسیر برای او مشکل خواهد شد. زیرا همیشه پزشک چند روش درمانی را همراه با معایب و مزایای آن بر سایر روش‌ها توضیح داده و توصیه می‌کند. در نهایت بیمار است که بین گزینه‌های ترجیحی پزشک حود انتخاب می‌کند. وقتی پای درمان‌های سنگین‌تری چون جراحی به میان می‌آید معمولاً فرد در انتخاب خود حساس‌تر می‌شود. از میان جراحی‌های هموروئیدی انواع لیزری آن از محبوبیت بیشتری در میان مردم برخوردار است. زیرا انسان‌ها تا جایی که بتوانند از تیغ برنده جراحی می‌گریزند. لیزر برای درمان تمامی انواع بواسیر مؤثر است. درمان بواسیر با لیزر از چند مزیت بارز برخوردار است که عبارت‌ است از: 1. این فرآیند برای بیمار بیش از حد دردناک و آزاردهنده نیست؛ 2. اغلب به بستری نیاز ندارد و فرد می‌تواند در همان روز انجام لیزر از بیمارستان مرخص شود؛ 3. به دلیل نداشتن دود و بخار ناشی از دستگاه بی‌خطر و ایمن است؛ 4. با امکان انسداد عروق خونی با کمترین میزان خونریزی حین عمل همراه است؛ 5. کمترین آسیب را به بافت‌های اطراف توده‌ی هموروئید می‌رساند و کم‌عارضه است؛ 6. زخم حاصل از لیزر سریع‌تر بهبود می‌یابد و نشانه‌ی کمتری از عمل بر جا می‌گذارد؛ 7. دارای درصد مؤفقیت بیشتر و عود کمتری است که البته این مورد به مهارت پزشک نیز بستگی دارد. البته ناگفته نماند که لیزر هم همانند تمامی روش‌های درمان بواسیر معایبی دارد که شامل: 1. تجهیزات لیزری که در عمل جراحی استفاده می‌شود بسیار پر هزینه هستند، بنابراین این روش درمانی ممکن است در بسیاری از بیمارستان‌ها و شهرهای کوچک در دسترس نباشد، 2. تیم جراحی و پزشکان ملزم به استفاده از عینک محافظ طی جراحی هستند؛ 3. آتش‌سوزی دستگاه لیزر با علت ناشناخته طی جراحی دیده شده است؛ 4. در صورت بروز خونریزی طی لیزر، کنترل آن با این دستگاه نسبت به سایر روش‌ها پرهزینه‌تر خواهد بود. جراحی هموروئید با لیزر نیز به عنوان یک نوع هموروئیدکتومی لیزری شناخته شده است که کل فرآیند درمان در آن با یک اشعه لیزر انجام می‌شود. با وجود مزایایی که این روش دارد ولی نباید آن را در رده‌ی اولین خط درمانی بواسیر قرار داد. این روش فقط وقتی توصیه خواهد شد که فرد چاره‌ای جز جراحی نداشته باشد. آن‌گاه بین اعمال جراحی به دلیل خطرات و عوارض کمتر، بیشتر توصیه می‌شود. درمان هموروئید یا بواسیر با لیزر انعقاد مادون قرمز (IRC) یک روش غیر جراحی کم‌تهاجمی درمان بواسیر است که به سرعت و به طور گسترده به عنوان یک خط درمانی مؤثر با استقبال مواجه شد و بر سایر روش‌ها پیشی گرفت. یک روش غیر جراحی کم‌تهاجمی درمان هموروئید است که به سرعت و به طور گسترده به عنوان یک خط درمانی مؤثر با استقبال مواجه شد و بر سایر روش‌ها پیشی گرفت. قابل تحمل بودن، مشکلات و عوارض کمتر ناشی از آن سبب ترجیح آن بر سایر روش‌ها شد. در روش مادون قرمز با استفاده از تماس یک پروب کوچک در ناحیه‌ی بالایی عروق متورم هموروئید و تاباندن نور مادون قرمز به مدت یک ثانیه، رگ بالایی هموروئید را منقبض و سپس منعقد می‌کنند تا خونرسانی به هموروئید قطع شود. در واقع حرارت ناشی از این نور ناحیه را می‌سوزاند و خشک می‌کند. در این روش همانند مسدود کردن رودخانه‌هایی که به یک دریاچه ختم می‌شوند می‌توان منجر به خشک شدن دریاچه شد. روش انعقاد مادون قرمز برای بواسیرهای کوچک و متوسط و انواع داخلی که با درد و خونریزی همراه هستند و به درمان‌های علامتی پاسخ نمی‌دهند، بسیار کارآمد و مناسب است. انعقاد مادون قرمز علاوه بر کم‌هزینه بودن، نیازی به بستری شبانه در بیمارستان ندارد و می‌تواند حتی به صورت سرپایی در مطب پزشک انجام شود. این روش از اسکلروتراپی مؤثرتر و از روش رابربند زود بازده‌تر است و سریع‌تر نتیجه می‌دهد. انعقاد مادون قرمز نیاز به آمادگی قبل از عمل خاصی ندارد و طی ده دقیقه انجام می‌شود، اما بسته به شدت آسیب ممکن است نیاز به تکرار آن برای پوشش تمام نواحی باشد. به جز احتمال احساس اجابت مزاج بلافاصله پس از عمل به دلیل تحریک کانال مقعد و کمی خونریزی عارضه‌ی دیگری وجود ندارد. استفاده از حمام نشسته آب‌ گرم و مصرف ملین برای نرم شدن مدفوع و راحت‌تر شدن اجابت مزاج به کاهش ناراحتی پس از انعقاد مادون قرمز کمک می‌کند. به منظور پیشگیری از بازگشت مجدد هموروئید در فرد، تغییر در شیوه‌ی زندگی با اضافه کردن فیبر بیشتری به رژیم غذایی، مصرف مایعات فراوان، ورزش روزانه و کاهش وزن اضافی توصیه‌ی می‌شود. درمان هموروئید یا بواسیر با روش رابربند بستن باند لاستیکی یا رابربند یک روش درمانی کم ‌تهاجمی هموروئید است که با بستن پایه زایده‌ی هموروئیدی و قطع جریان خون باعث از بین رفتن آن می‌شود. هموروئید بسته شده با باند لاستیکی طی یک هفته کوچک شده و می‌افتد. این درمان فقط برای بواسیرهای داخلی استفاده می‌شود. در انواع پیشرفته هموروئید داخلی که بافت متورم تا پایین و خارج مقعد کشیده شده است، مناسب نیست. با وجود دردناک بودن روش توسط بسیاری از افراد برگزیده می‌شود زیرا شاید روش‌های کم‌دردتر به خوبی آن عمل نکنند. در 80 درصد موارد این روش کارآمد است و دیگر نیاز به اقدامات دیگر و جراحی ندارد. اگرچه ممکن است عمل جراحی برای برداشتن هموروئید (هموروئیدکتومی) نتایج بهتری در دراز مدت از روش‌های ثابت کننده مانند بستن باند لاستیکی فرآهم کند، اما جراحی هم گران‌تر و هم دوره‌ی نقاهت طولانی‌تری دارد. همچنین فرد در معرض خطر عوارض بیشتری قرار می‌گیرد. این روش برای یک یا دو زایده در مطب به صورت سرپایی و در صورت نیاز همراه با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. برای انجام فرآیند در تعداد بیشتر باید فرد تحت بی‌هوشی عمومی قرار گیرد. احساس درد و پری ناحیه‌ی مقعد پس از جاگذاری باندهای کشی ممکن است کمی ناخوشایند باشد. بسته به توانایی و مقاومت بدن هر فرد ممکن است، نیاز یا عدم نیاز به چند روز استراحت پس از آن باشد. این عمل برای برخی افراد آن‌قدر ساده است که می‌توانند بلافاصله به زندگی روزمره و فعالیت عادی خود برگردند. البته باید از بلند کردن اجسام سنگین بپرهیزند. درد و خونریزی دو عارضه‌ی طبیعی روش رابربند محسوب می‌شود به شرطی که با این شرایط همراه باشد: • درد حاصل از باند لاستیکی بیشتر از 24 الی 48 ساعت بطول نکشد و با مصرف استامینوفن ساده یا حمام آب گرم نشسته (به مدت 15 دقیقه) کاهش یابد. • خونریزی 7 تا 10 روز بعد از بستن باند لاستیکی هم‌زمان با افتادن زایده‌ی هموروئیدی رخ دهد، حجم خونریزی خفیف باشد و خودبه‌خود متوقف شود. عوارض جانبی نادر رابربند شامل: • ناتوانی در دفع ادرار (احتباس ادراری)؛ • عفونت در ناحیه مقعد؛ • درد شدید است که به روش‌های تسکین دردی که پس از این روش استفاده می‌شود، پاسخ نمی دهند. این حالت بیشتر در مواقعی که باند به مناطق انتهایی کانال مقعد که دارای گیرنده‌های درد فراوان است ایجاد می‌شود؛ • خونریزی از مقعد که برای کاهش خطر آن، توصیه می‌شود از مصرف آسپرین و سایر داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAID) به مدت 4 تا 5 روز قبل و بعد از بستن باند لاستیکی خودداری شود. پس از بستن باند لاستیکی پزشک به منظور تداوم درمان به بیمار خود توصیه می‌کند با مصرف مایعات فراوان و موادغذایی ملین به حرکت بهتر روده‌ای و پیشگیری از یبوست کمک کند. درمان بواسیر با استاپلر یا هموروئیدوپکسی هموروئیدوپکسی استاپلر یک روش جراحی مؤثر در انواع هموروئید پرولاپس و هموروئیدهای داخلی پیشرفته (کمتر درجه دو و اغلب درجه سه و چهار) است. در این روش با استفاده از یک دستگاه صتبلرس دایره برای برداشتن بافت‌های هموروئیدی و بستن زخم استفاده می‌کنند. بدون ایجاد برش با مسدود کردن مسیر خون‌رسانی به عروق هموروئیدی به صورت منگنه‌ای ابتدا باعث کوچک شدن آن سپس از بین کامل آن می‌شوند. هموروئیدکتومی استاپلر به دلیل دست‌کاری انسانی کمتر نسبت به هموروئیدکتومی معمولی در مدت زمان کوتاه‌تری حدود سی دقیقه انجام می‌شود و پس از عمل درد کمتری برای بیمار ایجاد می‌کند. همچنین فرد در زمان کمتری بهبود می‌یابد. اما خطرات و عوارض احتمالی آن شامل: • o خونریزی؛ o عفونت؛ o تنگی مقعد به علت زخم‌های ایجاد شده؛ o آسیب دیواره مقعد که به ندرت اتفاق می‌افتد؛ o احساس پری و اجابت مزاج تا چند روز پس از جراحی که به صورت خود‌به‌خود برطرف می‌شود. این روش پرهزینه‌تر ولی مدرن‌تر از روش‌های دردناک هموروئیدکتومی سنتی است. البته بیمارانی که با این روش جراحی شدند با احتمال بیشتری نسبت به روش‌های قدیمی دوباره بیماری را تجربه کردند و نیازمند جراحی دوم شدند. برای مؤثر واقع شدن جراحی و بالا رفتن احتمال مؤفقیت آن لازم است تا مراقبت‌های بعد از عمل را جدی گرفت. لیست مراقبت‌های توصیه‌ی شده شامل: • مصرف به موقع آنتی‌بیوتیک و مسکن‌ها که برای پیشگیری از عفونت زخم و کنترل درد تجویز شده‌اند؛ • کمک گرفتن از دیگران هنگام پایین آمدن از تخت و راه رفتن به دلیل گیجی و خواب‌آلودگی ناشی از مصرف داروها؛ • استفاده از موادغذایی ملین یا داروهای ملین با دستور پزشک برای پیشگیری از یبوست؛ • استفاده از پمادهای موضعی کاهنده‌ی درد با نظر پزشک؛ • نشستن در وان آب گرم به منظور تسکین درد؛ • مراجعه به پزشک در موعد مقرر پیگیری درمان. در دوره‌ی نقاهت پس از عمل فرد باید در صورت مشاهده‌ی علایم خطر خود را سریع به یک مرکز درمانی جهت معاینه برساند که این علایم عبارت‌اند از: • خونریزی مقعدی شدید • تب بالا • مشکل در دفع ادرار یا کاهش حجم ادرار • درد شدید مقعدی در پایان عود بیماری به میزان تغییراتی که فرد در سبک زندگی بعد از عمل خود ایجاد کرده است نیز بستگی دارد. بدون اصلاح رفتارهای نادرستی که این اختلال را به وجود آورند، رهایی از آن حتی با بهترین اعمال جراحی ممکن نخواهد بود. پس به دست آوردن سلامتی علاوه بر پیشرفت علم و تکنولوژی، بدون توجه و خودمراقبتی فرد میسر نخواهد بود. روش های کم تهاجمی درمان هموروئید یا بواسیر در صورتی‌ که هموروئید فرد در مرحله‌ی خونریزی و درد مداوم قرار داشته باشد، پزشک ترجیح می‌دهد قبل از اقدام به هر روش تهاجمی درمانی ابتدا روش‌های غیر جراحی را که کمترین میزان آسیب و عوارض را برای بیمار خواهند داشت را امتحان کنند. این درمان‌های غیر جراحی کم تهاجم معمولاً در مطب پزشک و بدون نیاز به بی‌هوشی عمومی فرد و به صورت سرپایی انجام می‌شوند. برای بیمار هزینه کمتری نسبت به سایر روش‌های جراحی خواهند داشت و البته در بیشتر موارد مؤثر و کارآمد هستند. این روش‌ها شامل: بستن باند لاستیکی (رابربند) پزشک با قرار دادن یک یا دو باند لاستیکی حلقه مانند در اطراف یک توده هموروئیدی و قطع گردش خون آن به از بین رفتن بافت آسیب دیده طی یک هفته کمک می‌کند. این روش برای بسیاری از مردم مؤثر است. وجود باندها می‌تواند برای فرد ناراحت‌کننده باشد و حتی ممکن است پس از دو الی سه روز از استفاده شروع به خونریزی کنند اما به ندرت تشدید می‌شود. عوارض جانبی جدی این روش بسیار محدود و بعید است. تزریق (اسکلروتراپی) در روش تزریق پزشک با تزریق یک محلول شیمیایی به توده‌ی هموروئیدی ایجاد شده آن را کوچک می‌کند. درحالی‌که تزریق می‌تواند درد و عارضه‌ی کمتری نسبت به روش باند کشی داشته باشد اما ممکن است به اندازه آن مؤثر نباشد. انعقاد (مادون قرمز، لیزر و یا دو قطبی) تکنیک‌های انعقادی همراه با استفاده از لیزر، نور مادون قرمز یا گرما می‌توانند باعث تغییر سایز توده بواسیری ایجاد شده شوند به صورتی‌که توده‌ی برآمده‌ در بواسیر داخلی چروک و کوچک شود. همچنین با این کار به کاهش یا قطع خونریزی آن کمک می‌کند. با وجود اینکه روش‌های انعقادی عارضه و ناراحتی کمتری برای بیمار نسبت به سایر روش‌های غیر تهاجمی ایجاد می‌کند اما، هموروئید در این روش می‌تواند نسبت به روش باند لاستیکی با احتمال بیشتری در آینده عود کند و برای فرد تکرار شود. در نهایت پزشک زمانی تصمیم به جراحی بواسیر فرد می‌گیرد که یا هموروئید فرد در مرحله‌ی پیشرفته و همراه با ترمبوز باشد یا اینکه به درمان‌های غیر جراحی مقاوم بوده و پاسخ درمانی ایده‌آل را نداده باشد. یک پزشک معتبر بهترین درمان را با توجه نوع و شدت بیماری هموروئید فرد انتخاب می‌کند. بهترین درمان بواسیر، درمانی است که علاوه بر ایجاد عوارض جانبی و مشکلات کمتر بعد از بتواند به بهترین شکل ممکن علایم علایم بیماری فرد را از بین ببرد و کم‌تر عود کند. از طرفی برای بیمار کم‌هزینه و مقرون به صرفه باشد. متأسفانه هیچ‌یک از روش‌های درمانی تمام شرایط ایده‌آل را با هم ندارند اما پزشک حداقل می‌تواند با تشخیص صحیح برای اولین بار کارآمدترین روش را برای فرد انتخاب کند و از امتحان کردن روش‌های مختلف درمانی در فرد بپرهیزد. درمان بواسیر یا هموروئید با هموروئیدکتومی هموروئیدکتومی یک عمل جراحی وسیع است که برای برداشتن هموروئیدهای داخلی درجه سه و چهار، خارجی وسیع یا انواع ترکیبی آن استفاده می‌شود. اثربخش‌ترین درمان بواسیر، هموروئیدکتومی است به شرطی که فرد عوارض ناگوار احتمالی آن را بپذیرد. این جراحی به دو شیوه‌ متفاوت با نام‌های باز و بسته انجام می‌شود. باید توجه داشت که هر دو روش هموروئیدکتومی بسته (فرگوسن) و هموروئیدکتومی باز (میلیگان مورگان) به یک اندازه می‌توانند مؤثر و بی‌خطر باشند اما روش بسته نسبت به روش باز در بلند مدت برای بیمار رضایت‌بخش‌تر خواهد بود. با این وجود، هر دو روش ممکن است به درد شدید بعد از عمل منجر شوند. در هموروئیدکتومی بسته پس از برش و خارج کردن بافت هموروئیدی ملتهب ناحیه‌ی بریده شده را بخیه می‌کنند تا از خونریزی و عفونت احتمالی آن جلوگیری کنند. اغلب در هموروئیدهای داخلی از شیوه‌ی هموروئیدکتومی بسته استفاده می‌شود. این شیوه در 95 درصد موارد مؤفقیت‌آمیز خواهد بود. در هموروئیدکتومی باز نیز با شیوه‌ای دیگر ناحیه‌ی آسیب دیده را برش داده و خارج می‌کنند، با این تفاوت که دیگر محل برش را کامل بخیه نمی‌زنند و اجازه می‌دهند باز بماند تا خود جوش خورده و بسته شود. البته گاهی اوقات پزشک تشخیص می‌دهد که باز ماندن محل برش احتمال عفونت را بالا می‌برد و با احتمال کمتری خود‌به‌خود مسدود می‌شود پس ترجیح می‌دهد محل را بخیه کند و با یک روش ترکیبی باز و بسته جراحی خود را به پایان برساند. به منظور به حداقل رساندن یا جلوگیری از درد پس از هموروئیدکتومی، روش‌های ترکیبی دیگری نیز ابداع شده است که با بستن عروق میزان درد را کاهش می‌دهد و نیاز به مراقبت بعد از عمل کمتری دارد. هموروئیدکتومی به دلیل عوارضی که دارد بیشتر در مواقع بحرانی و زمانی که درمان فرد با روش‌های کم‌تهاجمی‌تر با شکست رو به رو شده است، پیشنهاد می‌شود. جراحی زیر بی‌هوشی عمومی یا بی‌حسی نخاعی فرد در اطاق عمل مجهز توسط پزشکان باتجربه و با کمک انواع ابزار تیز مانند یک چاقوی کوچک جراحی یا قیچی انجام می‌شود. با این همه اعمال تهاجمی که در مقعد فرد انجام می‌شود طبیعی است که فرد درد رنج‌آوری را پس از برطرف شدن اثر بی‌هوشی و بی‌حسی‌های موضعی احساس کند. احتباس موقتی ادرار و مدفوع و به دنبال آن عفونت ادراری از عوارض دیگر هموروئیدکتومی است. البته در موارد نادر بی‌اختیاری مدفوع یا تنگی دریچه مقعد نیز رویت شده است. حداقل یک شب بستری در بیمارستان برای مراقبت از فرد تا زمان برگشتن به حالت عادی و بهبود نسبی آن نیاز است، مگر اینکه فرد با رضایت خود بخواهد بیمارستان را ترک کند که در این صورت باید پس از به هوش آمدن و برگشتن به حالت طبیعی تا زمان حداقل یک بار دفع ادرار در بیمارستان بماند سپس با داروهای تجویزی و مراقبت‌های توصیه‌ی شده بعد از عمل و هشدار علایم خطر ترخیص گردد. البته به دلیل خارج نشدن کامل اثرات مواد بی‌هوشی فرد از رانندگی تا خانه منع می‌شود. جراحی هموروئید یا بواسیر ترس از جراحی به خصوص در ناحیه مقعد مانع پیگیری درمان بواسیر در بسیاری از افراد مبتلا است. در گذشته جراحی تنها درمان قطعی هموروئید‌های وخیم بوده است ولی امروزه با پیشرفت علم روش‌های نوین و کم‌دردسرتری کشف شده است که بدون نیاز به بستری در بیمارستان و بی‌هوشی می‌تواند با عارضه و تهاجم کمتری به بهبود سریع‌تر فرد کمک کند. انواع لیزردرمانی‌ها، کرایو (فریز کردن عروق ملتهب)، اسکلروتراپی (تزریق محلولی) جایگزین خوبی برای روش‌های قدیمی جراحی باز شده است. اما با این حال ممکن است بسته به شدت بیماری پزشک جراحی را نیز تجویز کند. اولین مرحله از درمان بواسیر، درمان علامتی آن به صورت کنترل خونریزی به منظور جلوگیری از کم‌خونی فرد است. سپس علت‌یابی هموروئید و مشاوره در زمینه تغییر در سبک زندگی و عادات غذایی فرد می‌تواند در پیشگیری از پیشرفت بیماری مؤثر باشد. در صورتی‌که علت ایجاد این مشکل یک بیماری زمینه‌ای باشد باید درمان آن بیماری نیز جزئی از اقدامات درمانی قرار گیرد. در مرحله بعدی باید خود بیماری بسته به شدت آن درمان شود سپس عوارض ایجاد شده مانند بدشکلی ناحیه‌ی مقعد برطرف گردد. در صورت بی‌تأثیر بودن درمان‌های ابتدایی و قطع نشدن خونریزی نیاز به جراحی وجود دارد. در واقع اقدام به جراحی آخرین مرحله‌ی درمان بیماری هموروئید است. اگر سایر روش‌های درمانی هموروئید مؤفقیت‌آمیز نباشند یا هموروئید فرد آن‌قدر بزرگ باشد که به درمان‌های دیگر پاسخ ندهد، پزشک چاره‌ای جز عمل جراحی بواسیر نخواهد داشت. جراحی هموروئید همیشه نیازمند بستری در یک مرکز درمانی یا بیمارستان را ندارد و بسته به نوع می‌تواند به صورت سرپایی نیز انجام شود. انواع روش‌های جراحی هموروئید شامل: هموروئیدکتومی هموروئیدکتومی مؤثرترین و کامل‌ترین راه درمانی بواسیرهای شدید است. در هموروئیدکتومی اقدام به برداشتن کامل توده‌ی هموروئیدی می‌کنند که با توجه به محل زایده ممکن است به دو روش جراحی باز (میلیگان مورگان) یا بسته (فرگوسن که اغلب در انواع داخلی استفاده می‌شود.) انجام شود. عمل جراحی ممکن است با یک بی حسی موضعی همراه با آرام بخش یا با یک بی حسی نخاعی یا بیهوشی عمومی انجام شود. در این روش معمولاً ناحیه‌ی جراحی پس از عمل دردناک خواهد بود که با مسکن‌های تجویزی پزشک و توصیه‌ی به نشستن در وان یا لگن آب گرم قابل کنترل خواهد بود. از دیگر عوارض احتمالی هموروئیدکتومی اختلال و مشکل شدن دفع ادرار و در نتیجه ابتلا به عفونت ادراری در فرد است. هموروئیدکتومی استاپلر در روش هموروئیدکتومی استاپلر یا هموروئیدوپکسی استاپلر همانند یک منگنه جریان خون به بافت‌های هموروئیدی را مسدود می‌کنند. این روش معمولاً فقط برای بواسیرهای داخلی استفاده می‌شود. روش استاپلر نسبت به هموروئیدکتومی باز یا بسته از درد بعد از عمل کمتری همراه است و فرد زودتر از سایر روش‌های جراحی سرپا شده و می‌تواند به زندگی روزمره خود بازگردد. احتمال عود هموروئید و بیرون زدن بافت راست‌روده‌ از مقعد فرد در آینده با روش جراحی استپلر بیشتر است. سایر عوارض هموروئیدکتومی استپلر شامل خونریزی، احتباس ادرار و ندرتاً عفونت پس از عمل است. اسفنگتروتومی داخلی-جانبی یک روش کمکی است که معمولاً همراه با هموروئیدکتومی با توجه به شرایط بیمار انجام می‌شود. در این روش دیواره‌ی عضله‌ی داخلی دریچه‌ی مقعدی را با برش باز می‌کنند تا از میزان فشار وارد بر آن بکاهند. این روش به کاهش درد بیمار پس از عمل نیز کمک خواهد کرد. درمان هموروئید یا بواسیر ترمبوزه یکی از گزینه‌های درمانی هموروئید ترمبوزه فرصت دادن به بدن برای جذب آرام لخته طی چند هفته است. در این مدت حمام آب گرم، پماد و کرم‌های کاهنده درد برای التیام فرد توصیه می‌شود. داروهای علامتی جدیدتر مانند نیفدیپین موضعی از مزایای درمانی بیشتری نسبت به داروهای مصرفی قدیمی‌تر مانند پماد لیدوکائین دارد. اگر چه درمان علامتی غیر‌ جراحی مانند ملین و نرم‌کننده‌های مدفوع، افزایش فیبر رژیم غذایی، افزایش مصرف مایعات، حمام نشسته‌ی آب گرم و مسکن‌ها در بهبود علایم فرد نقش به سزایی دارد اما گاهی جراحی هموروئید ترومبوزه تنها را‌ه‌کار است. البته عمل جراحی اورژانسی هموروئید خارجی ترومبوزه حاد با میزان عوارض و احتمال عود کمتر و سطح بالایی از رضایت‌بخشی بیمار همراه است. در روش جراحی سرپایی پس از بی‌حسی موضعی با ایجاد یک برش لخته را فشرده و به صورت کامل تخلیه می‌کنند. این روش بهتر است در 72 ساعت ابتدایی بروز لخته انجام شود تا مفید واقع شود. متأسفانه این روش با وجود سریع و آسان بودن در بیشتر موارد ناکارآمد است و مجدداً دچار لختگی و درد می‌شود. در یک روش وسیع‌تر به نام هموروئیدکتومی لخته و عروق خونی در هموروئید، کامل حذف می‌شود که طولانی‌ اثرتر و مؤفقیت‌آمیزتر است. مراقبت‌های پس از تخلیه‌ی هموروئید ترمبوزه 1. پس از تخلیه‌ی لخته می‌توان برای کنترل درد از ایبوبرفن و استامینوفن فاقد کدئین استفاده کرد. زیرا کدئین به دلیل خاصیت مخدری خود یبوست‌آور است. 2. خونریزی خفیف مقعدی هم‌زمان با عبور مدفوع طی چند هفته‌ی بعد از تخیله طبیعی است. فرد می‌تواند از گاز استریل بر روی زخم خود برای جلوگیری از ادامه خونریزی استفاده کند. با این حال خونریزی شدید نیاز به پیگیری و مراجعه به پزشک دارد. 3. بروز عفونت پس از این روش غیر معمول است. با این حال، استفاده از پماد آنتی‌بیوتیک به صورت روزانه در هفته‌ی اول بعد از تخلیه با نظر پزشک منعی ندارد. در صورت بروز قرمزی، ترشح بدبو و تورم پزشک خود را در جریان قرار دهید. 4. حمام نشسته آب گرم به مدت بیست دقیقه (غوطه‌ور شدن در وان آب گرم) روزانه در طول چند هفته اول پس از عمل تخلیه می‌تواند به رفع احساس ناراحتی و درد فرد کمک کند. 5. مصرف روزانه‌ی حداقل 6 لیوان آب در تسهیل حرکات روده‌ای بسیار مفید است. 6. انجام سیگموئیدوسکوپی6 تا 12 هفته پس از عمل هموروئید برای پیگیری روند درمان مفید است. 7. از زور زدن هنگام اجابت مزاج باید جداً خودداری شود. درمان هموروئید یا بواسیر داخلی هموروئید داخلی را می‌توان با توجه به شدت آسیب و بر حسب درجه‌ی آن به صورت اختصاصی درمان کرد که شامل: 1. بواسیر درجه یک با درمان دارویی علامتی و اجتناب از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) و غذاهای حاوی ادویه و چرب 2. درمان ابتدایی بواسیر درجه 2 یا 3 با روش های غیر جراحی 3. درمان هموروئید درجه 3 و 4 به بهترین وجه ممکن با جراحی هموروئیدکتومی 4. درمان بواسیر داخلی درجه 4 با جراحی اورژانسی روش‌های غیرجراحی کارآمد در درمان هموروئید داخلی که بیشتر با مسدود کردن جریان خون به هموروئید با روش‌های متفاوت باعث از بین رفتن بافت هموروئیدی می‌شود شامل: 1. روش باند لاستیکی یا رابربند (باند لاستیکی به دور زایده‌ی هموروئیدی پیچیده می‌شود.)؛ 2. روش تزریق محلول یا اسکلروتراپی: (محلول حاوی مواد شیمیای منعقدکننده به زایده‌ی هموروئیدی تزریق می‌شود.)؛ 3. روش انعقاد مادون قرمز: (نور مادون قرمز به محل هموروئید تابانده و سوزانده می‌شود.)؛ 4. روش انعقاد لیزر: (اشعه‌ی لیزر مسیر خونرسانی به هموروئید را مسدود می‌کند.). درنهایت آخرین خط درمانی هموروئید داخلی پیشرفته جراحی هموروئیدکتومی به خصوص نوع استاپلر است که می‌تواند به صورت قطعی‌ با شکست کمتری فرد را از بیماری هموروئید داخلی نجات دهد. درمان بواسیر بیرون زده (هموروئید پرولاپس) از آنجایی که دلایل ایجادکننده این اختلال متفاوت هستند، پیشگیری و درمان نیز باید با توجه به علت آن انجام شود. پزشک معمولاً درمان‌های غیر تهاجمی و توصیه‌های مشاوره‌ای در زمینه تغییر آداب تغذیه و سبک زندگی را برای بهبود این نوع بواسیر تجویز می‌کند. با این وجود اقدامات پیشگیرانه استاندارد که معمولاً هم برای کاهش خطر ابتلا و هم درمان پیشنهاد می‌شود شامل: 1. مصرف مایعات فراوان و موادغذایی پر فیبر (میوه‌جات، سبزیجات، غلات، حبوبات علاوه بر مصرف مکمل‌های حاوی فیبر مانند پسیلیوم) در کاهش علایم این بیماری بسیار کمک‌کننده است؛ 2. کمپرس یخ یا حمام نشسته آب گرم برای کاهش التهاب ناحیه‌ی مقعد مفید است؛ 3. گاهی گذاشتن بالش در زیر پا حین خواب به جریان گردش خون داخل عروقی ناحیه‌ی مقعد کمک می‌کند؛ 4. استفاده مداوم از پماد، کرم و دارویی تجویزی هموروئید در مراحل اولیه‌ی شروع بیماری نتیجه‌بخش است، 5. درمان‌های سنتی خانگی نیز در کنترل علایم بی‌تأثیر نیستند. در موارد پرولاپس پیشرفته و درصورتی که هیچ‌ یک از درمان‌های گفته شده نشانه‌های فرد را بهبود نداد جراحی هموروئیدکتومی از جمله نوع اختصاصی استاپلر پیشنهاد می‌شود.

احتمالاً کلمه‌ی بواسیر، بسیار به گوش‌تان خورده است. این کلمه بسیاری از افراد را به یاد مشکلات جسمی پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌‌هایشان در سنین پیری می‌اندازد، اما بر خلاف تصور عموم این بیماری از سنین جوانی شروع می‌شود. این اختلال خاموش ممکن است بدون بروز نشانه‌های واضحی در بدن فرد به وجود آید و حتی در صورت ظهور علایم نیز به دلیل جوانی و بی‌توجهی فرد به آن‌ها، سال‌ها از نظر فرد مخفی بماند.
در واقع دیواره‌ها‌ی درونی چهار سانتی‌متر انتهایی روده‌ی بزرگ به دلیل داشتن خاصیت ارتجاعی و عملکرد دریچه‌ای آن از عروقی بالشتکی با دیواره‌های حساس تشکیل شده است که بواسیر نام دارند. در صورتی‌که توانایی این عروق برای گردش خون و بازگشت آن به قلب کم شود یا از طرفی به علت فشار مضاعف وارده بر ناحیه‌ی مقعد از توان عضلانی این ناحیه برای کمک‌رسانی به سیستم گردش خون ناحیه‌ی مقعدی کاسته گردد، شاهد به وجود آمدن بیماری بواسیر خواهیم بود.
بیماری بواسیر با نام علمی هموروئید به صورت تورم و التهاب مویرگ‌های موجود در خروجی دستگاه گوارش یعنی مقعد بروز می‌کند. مویرگ‌های بخش ‌انتهایی دستگاه گوارش که موظف به مراقبت از کانال مقعد هستند، در هنگام دفع مدفوع خشک دچار کشش و ملتهب خواهند شد. کشیدگی دیواره‌ی سیاهرگ‌ها با کاهش توان انقباضی مانع پمپاژ خون به سمت نواحی بالاتر و بازگشت آن به قلب می‌شوند. تجمع خون درون رگ‌ها منجر به ظاهر واریسی و تحریک‌پذیر آن‌ها می‌گردد به صورتی‌که با کوچک‌ترین خراشی خونریزی می‌کنند.
یبوست‌های مزمن به صورت دفع ناکامل مدفوع و چند روز در میان با ایجاد فشار در عضلات دریچه‌ای ناحیه‌ی مقعد باعث اختلال در حرکت یاری‌دهنده ماهیچه‌های صاف راست روده‌ی این ناحیه به عروق آن شده و بدین گونه زمینه را برای ابتلا به هموروئید فرآهم می‌کنند. بسته به میزان فشار وارد شده حین عمل دفع و تعداد دفعات تجربه‌ی یبوست‌های سنگین و آزاردهنده، آسیب وارده به عروق ناحیه‌ی مقعد شدت می‌یابد. با هر بار تکرار شدن اجابت مزاج‌های طولانی و سخت، اختلال در عملکرد دریچه انتهایی روده‌ و آسیب عروقی بیشتر و بیماری در فرد پیشرفته‌تر خواهد شد. در نهایت فرد زمانی متوجه جراحت کانال مقعد خود خواهد شد که نشانه‌هایی چون درد و خونریزی ظاهر شود.
بیماری هموروئید می‌تواند با علایم و نشانه‌های متفاوتی در هر فرد بروز کند. توجه به موقع به نشانه‌ها و پیگیری فوری آن‌ها بهترین راه‌کار درمانی این بیماری است. به دلیل آسیب دیدن ناحیه‌ی مقعدی در این بیماری دور از ذهن نیست که در 99 درصد موارد کسی جز خود فرد متوجه آن نخواهد شد. اگرچه نمی‌توان این توقع را از کودکان یا افراد عقب‌مانده داشت ولی در آنان نیز والدین یا اطرافیانی هشیار می‌توانند در آگاهی به موقع از آن مفید باشند.

منبع: بواسیر